Sadece Türkiye’nin değil dünyanın da kültür ve sanat belleğinde iz bırakan İstanbul AKM, önceki mimarisine güçlü bir atıf yapan yeni yüzüyle Türkiye Cumhuriyeti’nin 98. kuruluş yıldönümü olan 29 Ekim 2021 tarihinde, büyük bir heyecanla kapılarını sanatseverlere açtı.
AKM aynı zamanda T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Türkiye’nin en büyük kültür ve sanat projesi olarak kurguladığı Beyoğlu Kültür Yolu’nun da başlangıç noktası olma özelliğini taşıyor…
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Türkiye’nin en büyük kültür ve sanat projesi olarak kurguladığı Beyoğlu Kültür Yolu Projesi’nin en önemli yatırımlarından biri olan İstanbul Atatürk Kültür Merkezi’nin (AKM) açılışı, düzenlenen bir törenle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından gerçekleştirildi.
Açılışa iş dünyası, sanat ve akademi çevrelerinin yanı sıra sivil toplum örgütlerinin, yerli ve yabancı basın kuruluşlarının önemli temsilcileri katıldı.
AKM’nin açılışı aynı zamanda T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından geliştirilen Beyoğlu Kültür Yolu Projesi’nin ve bu projeyi temel alan Uluslararası Beyoğlu Kültür Yolu Festivali’nin de başlangıcı oldu.
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tümüyle 2,5 yılda ve 2 milyar TL maliyetle yeniden inşa edilen AKM, en gelişmiş teknolojilerle donatılan 2040 kişilik 49 bin m2’lik Opera Salonu, 802 kişilik 16 bin 300 m2’lik Tiyatro Salonu, 410 metrekarelik AKM Galeri ve AKM Çok Amaçlı Salon yıl boyunca sanatseverleri ağırlayacak.
AKM’de ayrıca söz konusu salonların yanı sıra, Galeri, Çok Amaçlı Salon, Çocuk Sanat Merkezi, Müzik Platformu, Müzik Kayıt Stüdyosu, bir bilgi merkezi olarak kurgulanan ve müzik, sanat, mimari, tasarım gibi ihtisas başlıklarına odaklanan bir Kütüphane, AKM Yeşilçam Sineması ve Tasarım Dükkânı işlevleriyle oluşturulan birimlerle birlikte yaklaşık 100.000 metre karelik kapalı alanı bulunuyor. Yenilenen AKM’de ayrıca kültür sokağı, kayıt stüdyosu, prova oda ve salonları, solist ve orkestra çalışma odaları, restoranlar, kafeterya, kitap kafeler, atölyeler ile idari ve teknik mekânlar yer alıyor.
AKM’nin açılışında Sinan Operası’nın dünya prömiyeri yapıldı
Türkiye’de millî sanat anlayışına katkı sunmak üzere Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla bestelenen “Sinan Operası” ise dünya prömiyerini AKM’nin açılışında yaptı. İstanbul Devlet Opera ve Balesinin sahnelediği bu muhteşem eseri ünlü İtalyan rejisör Vincenzo Grisostomi Travaglini sahneye taşıdı.
Dünyanın büyük bir kültür hazinesi olan Mimar Sinan’ı anlatan operayı Orkestra Şefi Gürer Aykal yönetiyor. Eserin bestesi çağdaş Türk klasik müziği bestecisi Prof. Hasan Uçarsu’ya, librettosu da Halit Refiğ’in aynı adlı senaryosundan hareketle Bertan Rona’ya ait.
Seyircilere, Mimar Sinan’ın ustalık eseri olarak kabul edilen Süleymaniye Cami’nin inşasının 7 sene sürmesi, devlet içinde bu konu üzerinden Sinan’a karşı cephe oluşturulması, İran seferi ve Süleymaniye Camii’nin güneş gibi doğması anlatıldı. Mihrimah Sultan Cami ile Süleymaniye Cami’nin yapımları sürecinde yaşanan olaylar ve Osmanlı İmparatorluğu’nun en ihtişamlı zamanları da bu eserle opera sahnesine yansıdı.
Yeni AKM Örnek Olacak
İstanbul’un dünya çapında öncü bir sanat şehri olma hedefinde önemli bir rol üstlenen İstanbul Atatürk Kültür Merkezi sanatı besleyen, çoğaltan ve her kesimden şehir halkı ile ziyaretçiyi zengin içeriklerle buluşturabilen bir yapı olarak yoluna devam ediyor. Yeni AKM Türkiye’deki benzer yapılanmalara da örnek teşkil edecek.
En yeni ve gelişmiş teknolojiyle inşa edilen binanın işletme modeli ise yapıyı farklı kılan bir değer unsur olacak. Dünyada benzer işleve sahip çok sayıda yapılanmanın ayrıntılı biçimde incelenerek, Türkiye’deki kültür dünyasının önde gelen isimleriyle istişarelerin yapıldığı bu yeni modelde deneyimli profesyonellerden oluşan bir ekip görev alıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Cumhurbaşkanlığı Klasik Türk Müziği Korosu, İstanbul Devlet Opera ve Balesi, İstanbul Devlet Tiyatrosu, İstanbul Senfoni Orkestrası ile İstanbul Devlet Türk Müziği Topluluğu yeni Atatürk Kültür Merkezinde yerleşik kurumlar olarak yer alıyor.
AKM’nin yerleşkesinde 2 bin 40 kişilik opera salonu ve 802 kişilik tiyatro salonunun yanı sıra “Kültür Sokağı” olarak adlandırılan bir hat boyunca farklı işlevlere sahip birimler yer alıyor. Ayrıca sergi, konser, tiyatro, konferans, toplantı gibi farklı amaçlara hizmet verebilecek çok amaçlı bir salon bulunuyor.
Taksim Meydanı’na bakan cephede, ikonik kürenin yer aldığı ana binanın yanında, Kültür Sokağı’nın girişinde havada uçarcasına yükselen prizmatik tasarıma sahip AKM Galeri de İstanbul’daki sergi salonu ihtiyacını karşılamada önemli bir rol üstleniyor. Bu galeride önemli bir çağdaş sanatçılar seçkisi sergileniyor.
Gençler Kültür Sokağı’nda Buluşuyor…
Atatürk Kültür Merkezi’nin Kültür Sokağı gençlerin buluşma noktası, çocukların ise sanatla tanışacakları bir koridor olarak dikkat çekiyor. Sokağın girişindeki müzik platformunda da uzun süreli sergiler yer alıyor.
Giriş katında “Bizdeki Dünya, Dünyadaki Biz” başlıklı ve Türk müziğinin dünya ile etkileşiminin anlatıldığı bir yazı sergisi; birinci katında ilk izleri Orta Asya’da bulunan Türk çalgılarının günümüze uzanan serüvenine tanıklık eden “Türk Çalgıları” sergisi ile müziği farklı açılardan deneyimlemek için özel bir alan yer alıyor.
Ayrıca bu katta oluşturulan “Ustalara Saygı” köşesinde A. Adnan Saygun, Münir Nurettin Selçuk, Aşık Veysel, Şerif Muhiddin Targan, Leyla Gencer ile Alaeddin Yavaşca’nın özel eşyaları sergileniyor.
Kültür Sokağı’nda ayrıca gençlerin içinden çıkmak istemeyeceği bir Müzik Kayıt Stüdyosu ile 4-6 yaş arasındaki çocukların sanatla tanıştırılacağı ve çeşitli atölye çalışmalarının yapılacağı Çocuk Sanat Merkezi yer alıyor. Sokakta sadece AKM’ye özel tasarım ürünlerin satılacağı bir de Tasarım Dükkânı bulunuyor.
Kültür Sokağı’nın adeta incisi olan 2 katlı ve 3 balkonlu AKM Kütüphanesini ise Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkiye’nin önemli sanat kütüphanelerinden biri olan Vitali Hakko Kreatif Endüstriler Kütüphanesi ortaklaşa kullanılıyor. Bu sanat kütüphanesi, kamu ile özel sektör arasında kültür alanındaki başarılı iş birliğine iyi bir örnek teşkil ediyor.
Kültür Sokağı’nın bir diğer önemli noktası da Türk sinemasının duayenlerinden Reis Çelik’in işlettiği AKM Yeşilçam Sineması. 100 kişilik bu cep sinemasında daha çok vizyonda fazla yer bulamayan festival filmlerine ağırlık verilecek.
Londra Flarmoni Orkestrası’ndan Yeni AKM’de Dev Konser
Dünyanın en seçkin sanatçı ve sanat kurumlarını ağırlayacak olan İstanbul Atatürk Kültür Merkezi, açılış haftasında Londra Flarmoni Orkestrası’nı da ağırladı.
Dünyanın en iyilerinden biri olarak kabul edilen Orkestra 96 kişilik dev bir kadro ile 31 Ekim’de sahne aldı. Londra Flarmoni Orkestrası yeni AKM’de çok özel bir repertuvar seslendirdi.
Repertuvarda Türk besteci Özkan Manav’ın orkestra için yazdığı “Haydar Haydar” adlı eser de yer aldı. Londra Senfoni Orkestrası ilk defa bir Türk bestecinin eserini repertuvarına aldı.
İtalyan asıllı İngiliz orkestra şefi Robin Ticciati yönetiminde gerçekleşen konserin solisti yaşayan en iyi Mozart yorumcularından biri olarak kabul edilen piyanist Francesco Piemontesi oldu.
Açılış konserleri kapsamında yaşayan en büyük caz müzisyenlerinden biri olan, Grammy ödülü sahibi ünlü trompet sanatçısı Chris Botti de kendi topluluğu ile birlikte 2 Kasım’da AKM Opera Salonu’nda izleyiciyle buluştu.