Türkiye’de Covid-19’e Karşı Mücadele
Türkiye Cumhuriyeti Covid-19 salgınına karşı mücadelede en disiplinli ve başarılı ülkelerden biridir. Yeni hastane kapasiteleri inşa edilmiş ve özellikle son yıllarda inşa edilen Şehir Hastaneleri, Avrupa’nın en büyük ve en modern hastaneleri olarak hizmete girmiştir.
Aynı zamanda, Türkiye bu süreçlerinde sağlık bilgi teknolojisine büyük yatırımlar yapmıştır. Türkiye, karar verme süreçlerinde sağlık bilgi sistemlerini, “büyük veri” ve “yapay zekayı” en iyi şekilde kullanan bir ülke haline gelmiştir.
Türkiye, pandemi ile ilgili tedbirleri en erken alan ülkelerden biridir. Çin kaynaklı pandeminin başlangıcı ve bu hastalığın diğer ülkelerde ortaya çıkmasıyla birlikte Türkiye, bu hastalığın ülkemizde ortaya çıkma olasılığına karşı hazırlık yapmaya başlamıştır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün hastalığı pandemik olarak ilan etmesinden tam olarak 31 gün önce ve ülkemizde hastalık görülmeden 50 gün önce Covid’a karşı yol haritasını belirledik (11 Mart). Sağlık kurumlarımızı ve vatandaşlarımızı pandemi olasılığına karşı hazırladık.
10 Ocak 2020’de, Dünya Sağlık Örgütü’nün hastalığı pandemi olarak ilan etmesinden tam olarak 31 gün önce, Sağlık Bakanlığı bünyesinde acilen bir Operasyon Merkezi kuruldu.
Aynı tarihte, ülkemizin farklı branşlarında çalışan başarılı bilim adamlarından oluşan Bilim Kurulu kuruldu. Bilim Kurulumuz, Covid 19 sürecinin başından itibaren atılacak adımlar hakkında bilimsel görüş bildiren danışma kuruludur.
Yaratılan pandemi senaryolarına göre tüm sağlık çalışanlarının izinleri iptal edildi ve her bölge için sağlık personeli ve ekipman planları yapıldı.
Riskli yabancı ülkelere uçuşlar yasaklandı, havaalanı ve sınır tedbirleri alındı. Sosyal izolasyon önlemleri uygulandı. Uygulanan tedbirler sayesinde virüsün Türkiye’ye girişi 3 ay ertelenmiş ve bu süreçte tüm hazırlıklar tamamlanmıştır.
VAKA TESPİT VE KONTROL: FİLYASYON (BULAŞMA ZİNCİRİ) FAALİYETLERİ
Türkiye hastalığı sınırlı tutmak için toplumsal sınırlamalar getirilmesinin yanı sıra vaka temaslılarının toplum içinde sıkı takibi ve izolasyona alınmalarının sağlanması için filyasyon çalışmalarına özel önem vermektedir. Filyasyonun bugüne dek Türkiye’nin gösterdiği başarıdaki rolü büyüktür.
Filyasyon, testi pozitif çıkan bir vakaya virüsün kimden bulaştığını ve vakanın virüsü kimlere bulaştırdığını takip etme yöntemidir. Yani her pozitif vakada virüsün bulaşma izini sürme ve yayılma zincirini tespit etme yöntemidir.
Filyasyon çalışmaları için, içinde birinci basamakta çalışan hekimlerin yanı sıra diş hekimlerinin de olduğu, bütün Türkiye’de temaslı takibi yapan 20 bin kişilik filyasyon ekibi kurulmuştur.
TEST KAPASİTE VE SAYILARI
Türkiye’de, semptom gösteren ve sağlık kurumlarına başvuranlara, kontroller sırasında semptom gösterdiği tespit edilen vatandaşlara ve filyasyon faaliyetleri çerçevesinde söz konusu kişilerle yakın temas halinde olanlara PCR testi uygulanır.
SAĞLIK SİSTEMİ VE EKİPMAN KAPASİTESİ
Türkiye güçlü bir sağlık sistemi kapasitesine ve altyapısına sahiptir. Covid-19 ile mücadele, Türkiye’nin sağlık sistemi kapasitesi üzerinde bir baskı yaratmamıştır.
Covid 19’la mücadele kapsamında kullanılan yoğun bakım bakım yatağı ve mekanik ventilatör sayısı bakımından Türkiye çok hazırlıklıdır. Salgında pik noktası aşılmış olmasına rağmen; Covid-19 kapsamında yoğun bakım yatağı doluluk oranının sadece %6’sına ve ventilatör doluluk oranının sadece %5’ine ulaşılmıştır. Diğer bir deyişle, Covid-19 Türkiye’nin sağlık sistemi üzerinde baskı oluşturmamıştır.
Pandemi sırasında kritik öneme sahip olan maskeler ve koruyucu tulumlar gibi koruyucu ekipmanlar açısından, Türkiye kendi kendine yeten bir ülkedir.
Türkiye, dünyanın çeşitli ülkelerine maske, koruyucu tulum ve ventilatör gibi ürünleri içeren tıbbi yardım desteği vermektedir. Ulaştığı kapasite sayesinde Türkiye yurtdışında yaşayan vatandaşlarını da yalnız bırakmamaktadır. Şimdiye kadar, yurtdışında yaşayan ve Türkiye’ye dönmeyi talep eden vatandaşlar ülkemize getirilmiştir. Ayrıca yurtdışında tedavi alamayan vatandaşlarımız ve onların aile fertleri uçak ambulanslarıyla ülkemize getirilmektedir.Bu çerçevede, tam donanımlı ambulans filomuz, Türkiye’de ve dünyanın diğer bölgelerinde hizmet verme kapasitesine sahiptir.TEDAVİ YÖNTEMİ
Covid-19 tedavisi kapsamında veri analizi yöntemi ve sağlık sistemi deneyimi ile Türkiye kendi algoritmasını geliştirebilmiştir. Bu çerçevede, Türkiye, sınırlarına virüsün yayılmasından önce gerekli ilaçları stoklamıştır.
Uyguladığı tedavi algoritmaları sayesinde Türkiye, tedavi sürecindeki diğer ülkelerin çoğundan daha başarılıdır ve ölüm oranları oldukça düşüktür.
Buna ilave olarak yoğun bakıma giren hastalarda vefat oranı da progresif bir şekilde %58’den %10’a düşüş göstermiştir.
Türkiye’nin filyasyon, hasta takip ve tedavi sürecindeki başarıları diğer Dünya Sağlık Örgütü ve diğer ülkelerle paylaşılmakta ve takdir ve takip edilmektedir.
Türkiye, tedavi sürecinde edindiği bilgi ve tecrübelerini diğer ülkelerle paylaşmaktadır.